Tülay ÇULHA. İstanbul: Mehmet Ölmez Yayınları, 2006 ISBN : 9789757981367 Açıklama : 235 sf. 14×20 cm. Çalışmam, Kıpçak grubu Türk Dilleri ve Karayca çalışanlara kaynak teşkil etmesi ve yapılacak çalışmalara yardımcı olması amacıyla ortaya çıkmıştır. Ülkemizde bu konuda yapılmış çalışmaların azlığı da beni bu çalışmaya yönlendirmiştir. Çalışmamı yaparken büyük ölçüde N. A. Baskalov, A. Zayançkovski’nin başkanlıklarında hazırlanan, Karaimsko-Russko-Polskiy Slovar adlı sözlükten ve yüksek lisans çalışmamın sözlük bölümünden yararlandım. Sonuçta ortaya çıkan çalışma, Karaycanın kısa sözlüğü oldu. Daha kapsamlı, daha büyük bir sözlük hazırlamak daha uzun bir zaman gerektireceğinden başlangıç mahiyetindeki çalışmamı yayımlayıp daha sonra geliştirmeyi uygun gördüm. Tülay Çulha (Önsöz)
Darya KAVITSKAYA. Yale University, 2010 ISBN : 9783895866906 Açıklama : Languages of the World/Materials 477. 140pp Crimean Tatar is a Turkic language of the West Kipchak subgroup, spoken mainly in Ukraine’s Crimean peninsula and in Uzbekistan, as well as in small communities in Russia, Bulgaria, Romania, and Turkey. Crimean Tatar consists of three major dialects: the Central dialect is currently used as the standard variety while the Northern and Southern dialects are endangered. The vowel system of standard Crimean Tatar distinguishes eight vowel phonemes. Crimean Tatar has backness and rounding harmony, as is the case in many Turkic languages (most notably, Turkish). However, rounding harmony is quite different from other Turkic languages, being licensed only by the first two syllables of the word. The inflectional morphology of Crimean Tatar is exclusively suffixing, and derivational morphology makes use of both suffixation and compounding. Syntactically, Crimean Tatar uses the usual Turkic patterns; however, the word order is not strictly SOV, possibly reflecting Russian influence. Complex sentences are formed through the coordination of clauses with or without conjunctions. Fully embedded clauses are formed with non-finite verb forms such as participles and converbs. This book contains the first full description of Crimean Tatar…
Kemal KARPAT. TİMAŞ Yayınları, İstanbul, 2011. ISBN : 6051142869 Açıklama : Göç eden insanların kültürel, sosyal, politik ve ekonomik bağları çözülür. Başka bir yerde, başka bir biçimde bağlanmak üzere… Belki de hiç bağlanmamak üzere… Göç sadece bir yer değiştirme değil, toplumsal değişmelerin en güçlü unsurlarından biridir. Göçler, farklı fiziksel yapılara, din, kültür ve dillere sahip toplulukları karşı karşıya getirir ve bu toplulukların bir arada yaşamalarına, böylelikle etkileşim içine girmelerine neden olur. Yeni ırklar, yeni kültürler, yeni idare ve yaşam biçimleri doğurur. Prof. Dr. Kemal H.Karpat’ın, kronolojik tarih anlayışının ötesinde kapsayıcı bir perspektiften geçirdiği göç konusu yalnızca yakın geçmişimize değil, güncelliğini koruyan günümüz meselelerine de ışık tutuyor. Karpat’a göre kitabın ana amacı, “tarihi göçleri, yani 19. ve 20. yüzyıl Rumeli, Kırım, Kafkas Müslümanlarının Osmanlı topraklarına göçlerini genel olarak gözden geçirerek, bu göçlerin yeni bir Türk toplumunun oluşumuna katkılarını incelemek. Aynı zamanda Türk toplumunun eski yapısını değiştirerek millet haline gelişini kavramsal bir tarihi çerçeve içinde anlatmak.” Büyük ilgi gören “Osmanlı’dan Günümüze” serisinin yeni kitabı “Etnik Yapılanma ve Göçler”, Osmanlı’nın geri çekilme sürecinde Balkan Müslümanlarının yaşadıkları, İsrail’in kuruluşuyla sonuçlanacak Yahudi göçü, yeni bir hayat kurmak için okyanusun ötesine, Amerika’ya göç eden Osmanlılar gibi tarihimizin göz ardı edilmiş meselelerini konu edinen titiz bir bilimsel…
Nadir DEVLET. Başlık Yayın Grubu, İstanbul, 2011. ISBN : 6054033164 Açıklama : Kitap Kağıdı 224 sayfa 13,5×21 cm Karton Kapak Gaspıralı’nın fikir ve faaliyetleri hiç şüphesiz Kırım başta olmak üzere Rusya Türkleri arasında etkili olmuş, Tercüman gazetesinin yalnız Rusya içinde değil, başta Türklerin yaşadığı Osmanlı Devleti olmak üzere diğer ülkelerde de yayılması onun görüşlerinin genelde bütün Türk aydınları tarafından tanınmasına sebep olmuştur. Çoğu didaktik anlamda bir hayli hikâye, roman, fikir yazıları ve kitapları kaleme alan Gaspıralı, “Usul-ü Cedit” faaliyetleriyle de Rusya Müslümanlarının eğitim kurumlarının modernleştirilmesine çabalamıştır. Kadın haklarına verdiği önemi yazdığı hikâyelerde de göstermiş ve Âlem-i Nisvan (Kadınlar Dünyası) adıyla bir kadın dergisi çıkarmıştır. Rusya’daki Türklerin politik hayatı ile de yakından ilgilenen Gaspıralı, Rusya Türklerinin I. II. ve III. Toplantılarının (1905-1906) çalışmalarına katılmış ve Müslümanların siyasi organı olan “Müslüman İttifakı” adlı partinin kurulmasına katkıda bulunmuştur. Bu kitapta, “dilde, fikirde, işte birlik” ilkesi ile Türk Dünyasını kucaklayan fikir adamı İsmail Gaspıralı bütün yönleriyle okuyucuya tanıtılmaya çalışılmıştır.
Akmescit, 2010 ISBN : 978-966-354-340-6 Açıklama : 130 sf. 130x199mm Şair Aşık Umer (Aşık Ömer)’in şiirlerinde kullandığı 3400 Kırım Tatarca kelimeyi ihtiva ediyor.
Ayşe Nil ALTAY İstanbul: Bence Yayınları, 2010 ISBN: 9786058827905 416 sayfa. 13.5 x 21 cm 2 Aralık 1930, Salı Nişantaşı, Amiral Bristol Amerikan Hastanesi koridorlarında sabırsız bir bekleyiş vardı. Saliha-İbrahim (Mehmedeminof) Tatman Çifti, çok zorlu geçen 9 ayın sonunda uzun zamandır hasretle bekledikleri çocuklarını kucaklarına alacaklardı. Adını Necla koydular. Saliha hanım bir romanda okuduğu kahramandan etkilenmiş bu ismi vermek istemişti. Çocuk, evlat, kuşak, güzel gözlü kadın anlamına gelen bu isim belki de ailenin yeni kuşağını temsilen verilmişti. 1917 Bolşevik İhtilali sonrasında egemenlik ve özgürlük savaşı veren Türkiye’ye kaçan Kırımlıların, yaşanan varolma çabalarının ve onların çocuklarından birinin, Necla’nın mücadele dolu zorlu hayatının anlamıdır. Ey sevgili Kırım’lılar, Aluştalı’lar, Dereköylüler, hepinize selam olsun. Rahat yatın, artık korku yok, sadece gurur var
Nedim BAKIRCI. Konya: Kömen Yayınları, 2010 ISBN : 9756527580 Açıklama : Eserde seçilmiş 50 Kırım Tatar masalının latin harfleri (Türkiye Türkçesi alfabesi) ve Türkiye Türkçesine aktarımı bulunuyor. Ayrıca kitabın başında masallar ile ilgili inceleme bölümü mevcut.
Cafer Seydahmet KIRIMER Ankara: Kırım Gelişim Vakfı, 2009 Yayına Hazırlayan : Sabri ARIKAN ISBN : 978-605-89028-1 Açıklama : Cafer Seydahmet Kırımer, Milli Duygu. Ankara, 2009. 48 sayfa. Basım, yayın ve dağıtım hakkı, Eskişehir Kırım Halkbilim Araştırma Gençlik ve Spor Kulübü Derneği’ne aittir. Yayına Hzırlayan: Sabri Arıkan. (ISBN 978-605-89028-1) Kırım Türklerinin tanınmış lideri Cafer Seyahmed KIRIMER (1889-1960) siyasi yazılarına ilaveten hikayeler de yazmış, Kırım milli mücadelesini, ideallerini ve ananevi yaşamını aksettirmeğe çalışmıştır. Bu edebi yazıları ilk defa Emel dergisinin Köstence’de ve daha sonra İstanbul’da yayınlanan sayılarında çıkmıştır. Hikayelerinden on biri Nurlu Kabirler başlığı altında 1992 yılında bir kitap olarak tekrar yayınlanmıştır. Sabri Arıkan, Kırımer’in üç hikayesinin Nurlu Kabirler cildinde yer almadığını farketmiş ve bu eksikliği gidermeğe çalışmıştır. Sayın Ömer Özcan ve Recep Şen’in yardımlarıyla ortaya çıkan Milli Duygu aşağıdaki hikayeleri içermektedir: “Cin Mambet,” Emel Mecmuası, sayı 134-143, 1938. “İslam Ağa,” 1938,” Emel Mecmuası, sayı 126-130, 1938. Emel, sayı 23, 1964 “Milli Duygu,” Emel, sayı 24, 1964 Ayrıca, Prof. Dr. Halil İnalcık’ın Cafer Seydahmed’in ölümünün 5. yıldönümü vesilesiyle 1965’te yazdığı yazı Milli Duygu’da yer almaktadır. Kitapçık, Kırım Gelişim Vakfı tarafından kültür hizmeti olarak ücretsiz dağıtılmaktadır. Tanıtan: İnci Bowman
İlhan ERSOY İzmir: Ege Üniversitesi, 2010
Yücel ÖZTÜRK. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı, 2000 ISBN : 9751723639 Açıklama : 1. baskı, 15.5 x 23.5 cm., XXXIV + 570 sayfa, Türkçe, Karton kapak.