Bünyamin LEVİ. Cinius Yayınları, İstanbul, 2016. ISBN: 9786053236610 230 sayfa, 15x22cm. Doğma büyüme İstanbullu olan Dr. Bünyamin Levi’nin İstanbul’daki geçmişi yüzyıllara dayanan Karayları anlattığı kitabı Cinius Yayınlarından çıktı. Renkli fotoğraflar ve vesikalarla zenginleştirimiş eser 3 ana bölümden oluşuyor: Bizanstan Günümüze İstanbul Karaileri adını taşıyan ilk bölümde genel İbrani tarihi ve Museviliğin içinde farklılık arzeden Karay inancı, adetler, İstanbul’daki Karay ibadethane ve mezarlıkları hakkında bilgilere yer verilmiş. Ayrıca İstanbul Karailerinde Kültürel ve Sosyo-Ekonomik durum başlığı altında Karay cemaatine mensup farklı mesleklere sahip kişilerden örnekler anlatılmış. Burada bahsedilen kişilerin çoğunun kökeninin Kırım Karaylarına ait olduğu dikkat çekmekte. İkinci bölümde yazarın bazı hatıraları kaleme alınmış. Son bölümde ise Karay mutfağından yemek tariflerine yer verilmiş. Bünyamin Levi annesi ve babası İstanbul Karaisi olan bir ailenin çocuğudur. Babaannesi Kefe (Kırım), anneannesi Odesalı Karay olup İstanbul’a gelip yerleşmişlerdir. Mayıs 1925 yılında İstanbul Hasköy’de doğdu. Çocukluk yıllarının bir bölümünü Hasköy’de geçirdi. İlk, orta ve lise tahsilini Beyoğlu’ndaki devlet okullarında tamamladı. Üniversite öğrenimini İstanbul Tıp Fakültesi’nde 1953 yılında tamamladı.
Selma GÜLSEVİN. Türk Dil Kurumu Yayınları: 1165, Ankara, 2016. ISBN: 9789751631732 534 sayfa, Karayca; Hazar Devleti’nin bakiyesi kabul edilen, Museviliğin Karia mezhebini kabul etmiş olan Karayların dilidir. Bu dil, Türk dilinin Kıpçak lehçelerinden biridir. Karay Türklerinin Dili başlıklı bu eserde, Karaylar ve Karayca ile ilgili bilgiler, Troki diyalekti ile yazıya geçirilmiş çeşitli eserlerden seçme metinler ve onların Türkiye Türkçesine aktarımları ile dil incelemeleri ve söz dizini bulunmaktadır.
A Crimean Karaim-English Dictionary Kırım Karayca – İngilizce Sözlük Gülayhan AQTAY, Henryk JANKOWSKİ Department of Asian Studies, Faculty of Modern Languages and Literatures, Adam Mickiewicz Univ., Poznan, 2015 ISBN: 9788392799047 493 sayfa
Tajemné etnikum z Krymu Osudy příslušníků karaimské emigrace do meziválečného Československa Kırım’ın Gizemli Etnisitesi: İki Dünya Savaşı arasında Çekoslovakya’ya göç eden Karayların kaderi Petr KALETA KLP – Koniasch Latin Press, Prag, 2015. ISBN: 978-80-87773-28-4 424 sayfa, Çekçe. Slav ülkelerinin tarihi ve Doğu Avrupa’daki millî azınlıkların problemleri üzerine araştırmalar yapan Petr Kaleta bu kitabında Rus-ya’daki Bolşevik ihtilali ve iç savaş sonrasında, 1920’lerde, Çekoslovakya’ya göç eden onlarca Karay ailenin yaşam hikâyesinin izini sürüyor. Arşiv belgeleri ve tanıklıklar ile göçmen Karayların Çekoslovakya’daki hayatını anlatırken okurlara Karay tarihi, kültürü, inanışı ve dillerinin durumu ile ilgili bilgiler veriyor.
Tülay ÇULHA. Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2015. 600 Sayfa, 16×24 cm. ISBN: 9789751631237 Bu çalışma, “Kırım Karaycasıyla Yazılmış Bir Mecmua” başlıklı doktora bitirme çalışmasının baskıya hazırlanmış şeklidir. Karay Türkçesinin Kırım diyalektine ait halk edebiyatı örneklerini içeren Katık Mecmuası, İbrani harfleriyle kaleme alınmış el yazması bir metindir. Kitap, temelde adı geçen mecmuanın yazı çevirimi ve dizin-sözlük çalışmasından oluşmaktadır. Eser sahibinin hazırlamış olduğu çalışma, Giriş, Metin (Mecmua), Sözlük-Dizin, Kaynakça, Sonuç ve Ekler olmak üzere 6 bölümden oluşmaktadır. Eserin sonunda Katık Mecmuası’nın tıpkıbasımı yer almaktadır.
Prof.Dr. Şaban KUZGUN. Bilge Kültür Sanat, İstanbul, Mayıs 2015. ISBN: 978-605-4921-75-1, 368 sayfa, 12×19,5 cm. Kaynak eserlerde Hazarların bir kısmının Yahudiliği kabul ettiği haber verilmektedir. Bazı araştırmacılar, verilen bu bilgileri değerlendirerek bugünkü Doğu Avrupa Yahudilerinin M.S. VIII. yüzyılda Yahudiliği kabul etmiş olan Hazarların çocukları olduğunu ileri sürmektedirler. Bu eserde, Hazarların siyasî ve dinî tarihleri incelendikten sonra onların ne kadarının, hangi amaçlarla, ne tür bir Yahudiliği kabul etmiş oldukları ve bu olayla Doğu Avrupa’daki Talmudist Yahudilerin mi, yoksa bugün dünyada sayıları oldukça azalan Karay (Karâî) Türklerinin mi ilişkisi olduğu ortaya konmaktadır. Bu araştırma ile, geçmişte Yahudiliği benimsemiş olan Türklerle günümüzde Tevrat’a inanmalarına rağmen Türkçe konuşan ve Türk dünyasının üyesi olmaya devam eden Musevî Türklerin durumu incelenmektedir. Arka Kapak Yazısı
Bilecik: Bilecik Üniversitesi, 2011 Bilecik Üniversitesince 5-8 Nisan 2010 tarihinde düzenlenen Uluslararası Karay sempozyumuna 20 si Karay Türkü olan 60 bilim insanı katılmıştır. Bildiriler kitaplaştırılarak Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar başkanlığı tarafından 1000 Adet bastırılarak hem üniversiteye hem de ilgililere dağıtılmıştır.
Gülayhan AQTAY. İstanbul: Mehmet Ölmez Yayınları, 2010 ISBN : 9789944761918 Açıklama : 1425 sf. Bu kitap, Kırım Karaylarının mecume, Osmanlılarınsa mecmua diye adlandırdıkları, Türk ve Karay edebiyatına elyazması bir eserin ilk tenkitli yayınıdır. Söz konusu elyazması 1903-1904 ve 1910 yıllarında Eliyahu ben Yosef Qılcı tarafından Bahçesaray’da istinsah edilmiştir. İçerdiği edebiyat metinlerinin dili çoğunlukla Kırım Türkçesi olsa bile, bu dilde pek çok Kırım Tatarcası ve Karayca kelime ile gramer özelliği bulunmaktadır. Bu yayınla okurlar, şu ana kadar az tanınmış, Türkçe konuşan ve çeşitli kültürlerin geçiş noktasında yaşayan milli ve dini bir azınlıkla tanışacaktır.
Tülay ÇULHA. İstanbul: Mehmet Ölmez Yayınları, 2010 ISBN : 9786055516024 Açıklama : 1. baskı, 16 x 24 cm., 660 sayfa.
Tülay ÇULHA. İstanbul: Mehmet Ölmez Yayınları, 2006 ISBN : 9789757981367 Açıklama : 235 sf. 14×20 cm. Çalışmam, Kıpçak grubu Türk Dilleri ve Karayca çalışanlara kaynak teşkil etmesi ve yapılacak çalışmalara yardımcı olması amacıyla ortaya çıkmıştır. Ülkemizde bu konuda yapılmış çalışmaların azlığı da beni bu çalışmaya yönlendirmiştir. Çalışmamı yaparken büyük ölçüde N. A. Baskalov, A. Zayançkovski’nin başkanlıklarında hazırlanan, Karaimsko-Russko-Polskiy Slovar adlı sözlükten ve yüksek lisans çalışmamın sözlük bölümünden yararlandım. Sonuçta ortaya çıkan çalışma, Karaycanın kısa sözlüğü oldu. Daha kapsamlı, daha büyük bir sözlük hazırlamak daha uzun bir zaman gerektireceğinden başlangıç mahiyetindeki çalışmamı yayımlayıp daha sonra geliştirmeyi uygun gördüm. Tülay Çulha (Önsöz)