Justin McCARTHY. Çeviren: Fatma Sarıkaya Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2014. ISBN : 978-975-16-2519-9 402 sayfa. İçindekiler: HARİTALAR TABLOLAR KISALTMALAR TEŞEKKÜR TÜRKÇE ÇEVİRİYE ÖNSÖZ 1995 BASKISINA YAZILAN GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM: KAYBEDİLECEK ÜLKE İKİNCİ BÖLÜM: DOĞU ANADOLU VE KAFKASYA BÖLGESİ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: BULGARİSTAN DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: 1878’DEN 1914’E DOĞU BÖLGESİ BEŞİNCİ BÖLÜM: BALKAN SAVAŞLARI ALTINCI BÖLÜM: DOĞU’DAKİ SON SAVAŞ YEDİNCİ BÖLÜM: BATIDAKİ SON SAVAŞ SEKİZİNCİ BÖLÜM: MÜSLÜMAN TOPRAKLARININ SONU EK KAYNAKÇA DİZİN 1.Baskı: Çevirmen: Prof. Dr. Bilge Umar Yayın Tarihi 1995-01-01 ISBN 9751013038 Sayfa Sayısı 404 Cilt Tipi Karton Kapak Kağıt Cinsi 1. Hm. Kağıt Boyut 16 x 24 cm “Ölüm ve Sürgün” (Death and Exile), ondokuzuncu yüzyılla yirminci yüzyılın başlarında Balkanlarda, Ortadoğu’da ve Asya’da milyonlarca Müslümanın öldürülmesi ve tehcir edilmesinin tarihi olduğu kadar Müslümanların maruz bırakıldıkları etnik ve dinsel kıyımların nasıl ortaya çıktığının da tarihidir. Rus İmparatorluğu’nun yayılmacı siyasetinin tarihi ve Balkanlar’da yeni ulusların tarih sahnesine çıkışları, geleneksel olarak, Osmanlı İmparatorluğu’ndan koparılan Hıristiyan ulusların bakış açısından anlatılmıştır. “Ölüm ve Sürgün” bu gelişmeleri, ilk defa olarak emperyalizmin, milliyetçiliğin ve etnik çatışmaların kurbanı olan Türklerin ve öteki Müslümanların bakış açısından dile getiriyor. “Ölüm ve Sürgün”, Ortadoğu ve Balkan halklarının tarihine bakışımızı kökten bir değişikliğe uğratıyor ve bugün de devam etmekte olan çatışmaların daha iyi…

Nurer UĞURLU İstanbul: Örgün Yayınevi, 2013   ISBN : 9786054795017 Açıklama :   9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel “Sürgün Kırım Türkleri”nin anayurtlarına dönüşüne Türkiye Cumhuriyeti’nin maddî ve manevî yardım ve katkılarını anlatıyor (1944-1995). Kırım Türkleri, İkinci Dünya Savaşı yıllarında Nazilerle işbirliği yaptıkları gerekçesiyle Stalin tarafından Orta Asya ile Sibirya’ya sürgün edildiler (1944). 1967’de yasal olarak itibarları geri verildiyse de topraklarına dönme izni verilmedi. 1980’lerin sonunda Kırım Türklerinin yurtlarına dönmek için yaptıkları gösteriler, sorunu dünya kamuoyunda yeniden gündeme getirdi. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Kırım Türkleri, Türkiye ile Ukrayna Cumhuriyeti arasında yapılan görüşmeler ve varılan anlaşmalar sonunda 250 bin kadar Kırım Türkü anayurduna döndü. Bu dönüşle ilgili olarak Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel şunları söylemiştir: “Kırım Türkleri halen tarihî vatanları olan Kırım’a dönme çabası içindedirler. Ukrayna hükümetinin yardımlarına ve bu dönüşü kolaylaştırmak istemesine rağmen, ırktaşlarımız Kırım’a yeniden yerleşmede ciddî sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Bu sorunların hafifletilmesine Türkiye de elinden geldiğince yardımcı olacaktır.”

Neşe SARISOY KARATAY. Sinemis Yayınları, İstanbul, 2011. ISBN : 9758759965  Açıklama : Kitap Kağıdı 450 sayfa, 14×21 cm, Karton Kapak   Dünya Tarihi kitaplarında onlara yer verilmedi… İki ordu, iki sembol ve iki diktatör arasında can verdiler…. Cevdet, Osman, Mustafa . Kimse onların hayat öyküsünü filme almadı. Nazi rejimini anlatan yüzlerce filmde figüran bile olamadılar…. İşte Batılı tarihçilerin yok saydığı milyonlarca Müslüman’ın trajik hayat hikayesine bu kitapta tanık olacaksınız. İkinci Dünya Savaşı’nın acı bilançosu Hitler’in 17, Stalin’in ise 25 milyon insanın ölümünden sorumlu olduğunu gösterir. Tarih kitaplarında yer almasa da, Sovyetler Birliği’ndeki milyonlarca Türk ve Müslüman da bu savaşta acı çekti, yüz binlercesi sürüldü, yüz binlercesi öldü ve yüz binlercesi vatansız kaldı. İşte elinizdeki bu kitap, dünya tarihinin Alman Nazi ve Sovyet Kızılordu cephesi arasında unuttuğu; Azeri, Kazak, Kırım ve Kazan Tatarlarının, Çeçenler ve Kafkas Halklarının, Özbek, Türkmen, Ahıska Türkleri, Karaçay ve Kırgızların acı öykülerini dile getiriyor. Ekim devrimi, kendi çocuklarını yemeye başladığında, onların da korkunç günleri başladı. Allah’tan başka kimseleri kalmayan bu insanlar, 1917 İhtilalinin minareleri devirdiğine, Müslüman aydınların tutuklanıp, çalışma kamplarına gönderildiğine ve hatta öldürüldüklerine tanık oldu. Almanlara esir düştüler. Nazi esir kamplarında işkenceler, açlık ve salgın hastalık sonucu acı içinde can verdiler. Milyonlarca Müslüman isimsiz toplu mezarlara gömüldü, başlarına haçlar…

Kemal ÖZCAN İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı, 2010 ISBN : 978-9944-118-48-4   Dünyanın görmediği zulüm… Kırım Türkleri, asırlar boyunca yaşadıkları vatanın stratejik öneme sahip olmasından dolayı sürekli olarak Rusların baskısı altında kalmışlardır. Osmanlı İmparatorluğunun Karadeniz’in kuzeyinden çekilme mecburiyeti bölge için sonun başlangıcı olmuştur… Fatih Sultan Mehmet zamanında Osmanlı himayesine giren Kırım Tatar Hanlığı, ‘Karadeniz siyaseti’ çerçevesinde hep bir güvenlik unsuru olagelmiştir. Ancak 1774 tarihli Küçük Kaynarca Anlaşması’yla, Kırım’ın Osmanlı himayesinden çıkışı sonrasında 1783’te Rusya tarafından ilhakı, Kırım Türklerinin hayatında, günümüze kadar sürüp gelen çok dramatik ağır olayların yaşanmasına sebep olmuştur. 134 yıl boyunca Rus Çarlığı tarafından yok edilmeye çalışılan Kırım Türkleri, 1917 yılındaki Sovyet Devrimi’nden sonra aksine vaadlere rağmen daha beter imha hareketlerine maruz kalmış, tarihin büyük kan dökücülerinden Stalin, 1944 senesinde Türkleri yerlerinden, yurtlarından kazıyarak, hayvan vagonlarında Sibiryalara, Rusya içlerine sürmüştür. O zoraki göçlerde birçok muhacirin yollarda öldüğünü söylemeye gerek yok. Fakat dünya, Ermenilere dair her iddiaya kulak kabartırken bu insanlara yapılan zulmü hiçbir zaman görmemiştir. İşte bu eser, Sovyetler Birliği döneminde Kırım Tatar Türklerinin maruz kaldığı kitlesel sürgün hareketini işlemektedir. Bir halkın tamamen kendi dallarına tutunarak, sırtını kimseye dayamadan, her sene “18 Mayıs gününü soykırım günü ilan edelim” diye uluslararası arenada ağlamadan, kan akıtmadan, kana bulaşmadan, onur ve vakarla…

İbrahim SALAHOV. İstanbul: Roza Yayınevi, 2010 ISBN : 6055676131 Açıklama : 268 sayfa Kitap Kağıdı 13,5×21 cm Karton Kapak Anahtar kelimeler : Sürgün Soykırım Elinizdeki bu kitap Tatar yazarı İbrahim Salahov’un (1911–1998) Kolıma Hikeyeleri adlı (1989) eserinin Türkiye Türkçesine aktarılmış şeklidir. Salahov, Stalin dönemi baskı politikaları doğrultusunda haksız yere hapis ve sürgün ile cezalandırılmış Tatar aydınlarından biridir. Cezasını tamamladıktan sonra mahkûmiyet ve sürgün hatıralarını yirmi dört yıl gibi uzun bir sürede gizli bir şekilde bu eserinde işler. 1981’de tamamladığı romanını uzun yıllar kutu içinde bahçesinde gömülü bırakır. Kolıma Hikeyeleri adlı eserinde yazar, Stalin’in uyguladığı acımasız entelektüel katliamını anlatmıştır. Stalin’in baskıları, öncelikle halk arasındaki entelektüelleri hedef alır. Bunlar arasında sanatçılar, şairler, yazarlar ve bilim adamları vardır. Salahov’a göre, yaşanan bu faciaların tek suçlusu Stalin değildir. O, anlattığı olaylar vasıtasıyla suçu bütün sistemde, totaliter sistemi ortaya çıkaran, onu yetiştiren kişilerde bulur. Kolıma Hikeyeleri’nin ana düşüncesi Stalin’in baskısına maruz kalmış halkın kaderini ortaya koymaktır. Salahov, romanıyla o dönemde yaşananları açıkça anlatıp, bunları belgelerle ortaya koymuştur. Okuyucu, bu roman aracılığıyla, Stalin’in uyguladığı baskı politikalarının yansımalarını, bunların bir halkın kaderi üzerinde nasıl bir etki bıraktığını öğrenme fırsatı bulacaktır.

Sabri ARIKAN İstanbul: ., 1994