Sevinç ÇOKUM. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 1984 ISBN : 9754371164 Açıklama : Sevinç Çokum’un bu romanı, Türk dünyasının Kırım’la ilgili bir dilimini ele almıştır. 1853-1865 Kırım Harbi yıllarında Osmanlı Kırım yakınlaşması sırasında, Kırımlı Nizam Beyin kendi toprağına tutunma çabasının işlendiği romana Kırım Türklerine has renkli örf ve adetlerin hâkim olduğunu görmekteyiz… Nizam Beyle birlikte romanın diğer kişileri Arslan ve Giray beyler, Şirin Gelin, romana orijinallik katan “anlatıcı” Felekzede Ârif Çelebi karakterlerinin güçlü çizgileri, iç dünyalarının zenginlikleriyle yazarın olaydan bireye giden roman anlayışını ortaya koyarlar. Sevinç Çokum’un romanda belli bir noktaya ulaştığı Hilâl Görününce, Türk Edebiyatında önemli bir yeri doldurmaktadır

Ayşe AKTAŞ ÖNDER. Siyasal Kitabevi,

Ankara: Türkiye-Ukrayna Dostluk Derneği,

Patrik von MÜHLEN . Şema Yayınları, İstanbul, 2006. ISBN : 9759158051  Açıklama : 1. baskı, 13,5 x 21 cm, 294 sayfa, Karton Kapak.

Abdülvahap KARA . İstanbul: Ufuk Ötesi Yayınları, Kampta durum günden güne kötüleşiyordu. Esirlere bir hafta boyunca yiyecek hiçbir şey verilmedi. Her gün yüzden fazla esir açlık, susuzluk ve hastalıklardan ölüyordu. Bir sabah meydanın köşesindeki hoparlörden yemek verileceği ilan edildi. Ayrıca yemek dağıtımı sırasında intizam bozulduğu taktirde ateş açılacağı da ikaz edildi. Kuyruğa giren esirler, sıraları geldikçe, mutfaktan verilen elli gram ekmek ve yarım litre çorbayı alıyordu. Çorbaları konserve kutularına, kutuları olmayanlar ise şapkalarına doldurtuyorlardı. Kirovograd Esir Kampında geçen her ay bir asra bedeli. Burada yenen bir lokma ekmek, o kadar değerliydi ki neredeyse, dört başı mamur bayram sofrasına eşitti. Kamptaki eziyet ve sıkıntı onu o kadar sarsmıştı ki hayat bakışını dramatik bir biçimde değiştirmişti. O artık kentlerin insanlar için inşa edildiğine inanmıyordu, insanların da Tanrı tarafından yaratılmış olduklarından şüphe ediyordu. Kirovograd’da yalnız insanlar değil, güneşin ışığı, gecelerin karanlığı, yağan yağmur ve hatta kar bile bir başkaydı.

Fevzi ALTUG. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul, 2005.

Ahmet ÖZENBAŞLI. EKHAD, 2004. İlk defa 1925 yılında Arap harfleri ile Akmescit’te basılan kitap İsmail Otar tarafından latin harflerine aktarılarak İstanbul Türkçesi’ne çevrilmiş. Kitapta Rus Çarlığının 1783’te Kırım’ı işgaliyle başlayan tarihimizin göçlerle dolu facialı dönemi anlatılı;yor. İsmail Otar Bey’in dipnotları ile zenginleştirilmiş eserin Sovyetlerin ilk yıllarında yazılması sebebiyle Türk-Rus ilişkilerine ilişkin yorumları okurken bunun göz önüne alınması gerekir. İsmail Bey kitabın başında eserdeki bazı kısımlara iştirak etmediğini not düşmüştür.

Ankara, 2004.

Filiz Tutku AYDIN. Ankara, 2006.

Hamdi MERT.