Doç. Dr. Nuri KAVAK Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2017. ISBN: 978- 605-9975-24-7 310 sayfa, 23,5x16cm. Osmanlı Devleti XIX. yüzyıl ve sonrasında kaybettiği topraklardan ya da kendine yakın toplulukların anavatanlarını terk etmeleri sonucunda kitlesel boyutta büyük göçlerle karşı karşıya kalmıştır. Gelen bu muhacirler gerek Osmanlı Devleti’nin gerekse de Türkiye Cumhuriyeti’nin insan kaynağının şekillenmesinde büyük rol oynamışlardır. Nitekim Kırım Hanlığı’nın yıkılışına müteakip Osmanlı ülkesine gelen Kırım Tatarları kısa sürede kalıcı iskân edilmişlerdir. Bu çalışma özelde Kırım Tatarlarının insan kaynağının evsafını ve devlet nezdinde aldıkları görevleri ortaya koyarak göç olgusunun sonuçlarına farklı bir pencereden aydınlık getirmeyi amaçlamıştır. Ayrıca Osmanlı Devleti, artan memur ihtiyacının giderilmesi, atamalarda liyakatın temini ve mevcut kadroların takibi gibi birçok sorunun çözümü amacıyla Sicill-i Ahval Komisyonu adıyla bir müessese kurmuştur. Adı geçen komisyon bütün taşra birimlerinden aldığı verileri Sicill-i Ahval Defterlerine aktarmıştır. Bu kayıtlarda yer alan çok sayıdaki Kırım kökenli memurdan 90’ı hakkındaki veriler analiz edilerek elde edilen bilgiler vasıtasıyla bu çalışma ortaya çıkarılmıştır. Böylece birinci elden kaynaklara dayalı olarak orijinal bir araştırma meydana getirilmiştir. Kitap Kırım Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Celal İçten’in katkıları ile basılmıştır.
Nuri KAVAK On-Mat Öner Matbaacılık, Bursa, 2014. ISBN: 9786056505218 271, [31] sayfa; 16,5×24 cm Eserde Kırım Hanlığı’na bağlı Karasu Kazasının 1683‒1744 yılları arasındaki idari, iktisadi, fiziki, sosyal ve nüfus konuları Şer’iyye Sicilleri kaynak alınıp ayrıntılı bir biçimde incelenerek ele alınmıştır. Kadılar tarafından tutulan bu mahkeme kayıtları -Karasu kesit alınarak- tüm Kırım’daki sosyal ve kültürel hayatı aydınlatmak için son derece kıymetli bilgiler vermektedir. Osmanlı coğrafyasının pek çok yerine dair siciller tarihçilerin inceleyebilmesi için erişilebilir durumdadır ve iyi muhafaza edilmiştir. Ne yazık ki Kırım’ın Şer’îyye sicilleri muhtelif dönemlerdeki Rus işgal ve saldırıları esnasında imha ve talan sebebiyle büyük ölçüde yok olmuştur. Günümüze ulaşabilen ve asılları St. Petersburg’da bulunan 61 cilt sicilin dijital kopyaları Akmescit’teki İsmail Gaspıralı Kütüphanesinde bulunmaktadır. Bilahare bu kopyalar TC. Başbakanlık Arşivler Genel Müdürlüğüne de teslim edilmiş ve eser bu kaynaklardan 4’ü kullanılarak meydana getirilmiştir.